Organy parafii Ewangelicko-Augsburskej w Starym Bielsku
Organy w kościele ewagelicko-augsburskim św. Jana Chrzciciela w Starym Bielsku powstały w listopadzie 1924 r.
Zostały zaprojektowane przez niemiecką firmę organmistrzowską Wilhelm Sauer z Frankfurtu nad Odrą.
Instrument ten jest oznaczony numerem opusowym 1280.
Organy w Starym Bielsku posiadają 23 głosy które są rozłożone na dwa manuały oraz klawiaturę nożną. Są one zachowane w dużej mierze w stanie oryginalnym z 1924 r.
Warto zwrócić uwagę, że w rejonie Bielska-Białej znajdują się, oprócz organów w Starym Bielsku tylko dwa instrumenty firmy Sauer. Są to organy kościoła Jezusowego w Cieszynie oraz katedrze ewangelickiej Zmartwychwstania Pańskiego w Katowicach.
W latach 1963-2022 stanowisko organisty oraz dyrygenta chóru kościoła ewangelicko-augsburskiego
w Starym Bielsku sprawował Jan Czyż.
Obecnie organistą jest Krzysztof Bas - absolwent Szkoły Muzycznej w Bielsku-Białej oraz student Akademii Muzycznej w Krakowie, w klasie organów na Wydziale Instrumentalnym.
Od 2022 roku strojenie oraz prace remontowe organów w kościele ewangelickim w Starym Bielsku prowadzi Pracownia Organów Piszczałkowych Barcik i Dźwigoń.
We wrześniu 2024 r. w 100-lecie organów Sauera rozpoczęto cykl koncertów oraz zbiórkę na remont instrumentu.
Zdjęcie Adam Kropek
Firmę organmistrzowską, która wybudowała organy w kościele ewangelickim w Starym Bielsku założył Wilhelm Sauer w 1857 r.
Istnieje ona do dnia dzisiejszego a w XIX i XX wieku tworzyła bardzo wiele instrumentów szczególnie na terenie Niemiec oraz dzisiejszej Polski.
W 1910 r. Wilhelm Sauer sprzedał firmę swojemu dyrektorowi zarządzającemu i zastępcy Paulowi Walckerowi . W 1917 r. Paul Walcker przekazał firmę swojemu siostrzeńcowi Oscarowi Walckerowi.
Siedziba firmy we Frankfurcie nad Odrą pozostała do 1994 r. po czym została przeniesiona do Müllrose.
Niezależna firma W. Sauer Orgelbau Frankfurt nad Odrą istnieje od 2000 roku .
Instrumenty produkowano w dużych ilościach w sposób niemal przemysłowy, ale generalnie nacisk kładziono na solidne materiały.
Do 1910 r. zbudowano 1100 organów. W samym Berlinie Sauer zbudował 70 organów.
Na instrumentach autorstwa W.Sauera grali wybitni kompozytorzy epoki późnego romantyzmu tacy jak m.in. Max Reger czy Sigfrid Karg Elert.
Do najważniejszych instrumentów firmy organmistrzowskiej W.Sauera należą m.in. organy kościoła św. Tomasza w Lipsku oraz katedry ewangelickiej w Berlinie.
Organiści kościoła ewangelickiego w Starym Bielsku:
- 1945-1963 mgr Paweł Wapienik, kierownik szkoły w Starym Bielsku
- 1948-1951 Jan Pytlik i Bronisław Pytlik
- 1960-2022 Jan Czyż
- 2019-2022 Krzysztof Bas zastępca organisty
- 2022 do dziś Krzysztof Bas
Dyspozycja organów w formie tabeli
Zdjęcie Adam Kropek